Równowaga praca-życie – dodatek czy konieczność?

Wydłużony czas pracy oraz nacisk na coraz większą wydajność może zaburzyć równowagę praca-życie

W tym przypadku wpływa to na efektywność, i zwyczajnie w dłuższej perspektywie prowadzi – w „najlepszym” wypadku do spadku motywacji i zaangażowania w swoją pracę, a zazwyczaj do ogólnego obniżenia samopoczucia, chorób i relatywnie szybkiego wypalenia zawodowego. Równowagę między pracą a życiem osobistym firma może wspierać poprzez przeróżne działania: edukacyjne, związane z elastycznością zatrudnienia, pomocą w opiece nad dziećmi i osobami starszymi, czy zapewniając zniżki w opiece medycznej dla pracowników i ich rodziny.

Koszty stresu w pracy:

• pracownik nie jest w stanie pracować efektywnie
• nie jest zaangażowany w swoje obowiązki, myślami jest gdzie indziej
• popełnia niezamierzone błędy i pomyłki
• jest niechętny na nowości i zmiany
• omija przepisy
• ulega wypadkom przy pracy
• „wypala się”, traci zainteresowanie pracą
• korzysta ze zwolnień lekarskich
• odchodzi z pracy

Prawdziwi liderzy wiedzą, że żaden sukces w pracy nie zrekompensuje porażki odniesionej w domu

Życie osobiste jest w zasadzie fundamentem życiowej równowagi prowadzącej do poczucia szczęścia. To z niego czerpiemy energię i motywację oraz chęci, by realizować jeszcze więcej w życiu zawodowym.

Dyrektorzy HR innowacyjnych organizacji zdają sobie sprawę, że efektywność firmy zależy przede wszystkim od ludzi w niej pracujących, a gwarancją takiej skuteczności jest zachęcanie ludzi do samorozwoju i odkrywania ich twórczego potencjału. Możliwość zadbania o życie prywatne, daje energię i siłę pozwalającą na wydajną pracę.
Mechanizm ten jest bardzo prosty – gdy pracownik skupia się na problemach rodzinnych, jak np. chore dziecko pozostawione w domu i brak możliwości wcześniejszego wyjścia pracy, wywołuje to u niego reakcje psychosomatyczne: obniżenie koncentracji, spadek uwagi, podwyższenie poziomu stresu, a co za tym idzie brak sił i motywacji do pracy. Koszty tego stanu widoczne są w rezultatach jego pracy: jest wolniejszy, a przez to mniej efektywny, nie zaangażowany w swoje obowiązki.

Pojedyncza sytuacja wydawać się może mało istotna, ale po przemnożeniu przez ilość tego rodzaju okoliczności, temat staje się godny uwagi każdej firmy zainteresowanej efektywnym rozwojem. Równowaga miedzy życiem zawodowym a osobistym to problem, któremu należy poświęcać obecnie coraz więcej uwagi.

Przy omawianiu tego tematu warto zwrócić uwagę na kwestie pokoleniowe, a potrzeby związane z zachowaniem równowagi

W rzeczywistości niewielu pracowników z obecnego starszego pokolenia domagało się do niedawna balansu czy elastyczności zatrudnienia. Właściwie jeszcze parę lat temu terminami tymi obracali tylko ludzie badający zagraniczne trendy i nowe zagadnienia w obszarach zarządzania.

Dzisiaj sytuacja zmieniła się diametralnie. Szybko wspinające się po szczeblach kariery pokolenie Y jest zupełnie odmienne od swoich poprzedników: nie daje się tak łatwo wtłoczyć w korporacyjny dryl. Pewni siebie i pozbawieni kompleksów, gdyż na studiach otrzymują wiedzę, którą inni gromadzili przez lata. Ambitni, kreatywni i znający swój potencjał, czują się równi z innymi pracownikami – bez względu na długość zawodowego stażu. Zaawansowani technologicznie, głodni doświadczeń i różnorodności – poszukują sensu i poczucia sprawstwa w pracy. Nie dla nich siedzenie po godzinach – wybierają pracodawców, którzy poza możliwościami rozwoju oferują także elastyczne formy pracy. Cenią sobie swobodę działań, w pracy pragną partnerstwa i samodzielności.

W odróżnieniu od poprzednich pokoleń, praca nie jest dla nich wartością samą w sobie

Żeby przyciągnąć takich pracowników potrzeba czegoś więcej niż tylko dobra płaca. Dlatego też kultura pracy jest silnym motywatorem, który w niejednym przypadku potrafi być ważniejszy niż materialne formy motywacji. Z drugiej strony starsze pokolenia – ogarnięci „baby-boom’em” trzydziestoparolatkowie, którzy po paru latach wspinania się po drabinie kariery pragną skierować uwagę w stronę tego co dla nich ważne: zakładania rodziny i układania sobie prywatnego życia.

Co istotne – osiągnęli już pewien status społeczny, a w firmach sprawują ważne – a niejednokrotnie nawet kluczowe funkcje. W tej sytuacji ważne staje się pogodzenie swojej kariery z tym, czego pragną w życiu rodzinnym. Istotną kwestią jest tu rola pracującej kobiety- młodej matki. Często mają one przed sobą wyzwanie, polegające na pogodzeniu obydwu ról w tym samym czasie. Dlatego też, wybierając nową pracę coraz częściej zwracają uwagę na oferowane rozwiązania zapewniające równowagę między pracą, a życiem osobistym.

Do takich rozwiązań należeć mogą elastyczne godziny pracy, stopniowy powrót do pełnego etatu, czy też praca z domu. Opcji jest naprawdę wiele, wdrożenie ich zależy od realnych możliwości firmy, pomysłowości działu HR, a także faktycznych potrzeb danej organizacji. Nonsensem byłoby wdrożenie programu dla młodych mam w firmie produkcyjnej zatrudniającej 90% mężczyzn, czy też budowa przedszkola przyfirmowego, gdy wszyscy rodzice pracujący w firmie korzystają z innych form opieki nad dziećmi.

Dlatego też wdrożenie którejkolwiek inicjatywny należy poprzedzić rzetelną analizą potrzeb – przeprowadzić badania, wywiady z pracownikami, zintegrować rozwiązania z strategicznymi planami rozwoju firmy. Daje to gwarancję skuteczności i integralności zaprojektowanych rozwiązań.

Kolejnym krokiem będzie informowanie oraz edukacja wewnątrzorganizacyjna. Oczywistą kwestią wydaje się poinformowanie pracowników o nowych formach z których mogą skorzystać. Często jednak bez odpowiedniej promocji programu nie zostanie on zaaprobowany. Edukacja odgrywa tu kluczowe znaczenie – daje możliwość swobodnego poruszania się pracowników po wybranych przez zarząd i dział HR programach. Szkolenia te powinny koncentrować się na poszerzaniu świadomości zagadnień związanych z równowagą z zakresu korzystania programów balansu, ale też skuteczności osobistej, zarządzania czasem, podejmowania decyzji, ustalania priorytetów, wykorzystania e-learningu, czy ćwiczeń relaksacyjnych. Na temat sposobów wspierania młodych mam edukowana powinna być również kadra kierownicza.

Innowacyjne firmy wychodzą z założenia, że praca i życie osobiste stanowią uzupełniające się priorytety, które dobrze rozpoznane przyczyniają się do wzrostu wydajności i lojalności pracowników

Zasady zrównoważenia pracy i życia osobistego opierają się na przekonaniu, że produktywność nie jest pochodną czasu spędzonego w pracy, a raczej energii zainwestowanej w nią. Zasady te polegają na zdefiniowaniu wartości i priorytetów ważnych dla firmy i dla pracowników, rozpoznawaniu i wspieraniu wszystkich ról pełnionych w pracy i w życiu osobistym.

Problematyka równowagi praca-życie jest szerokim zagadnieniem z którym powinna liczyć się każda nowoczesna organizacja. W obecnych czasach jednym z czynników konkurencyjności jest pozyskiwanie i utrzymanie profesjonalnego i wykwalifikowanego personelu. Warunki finansowe są jednym z ważących czynników przy podejmowaniu decyzji o pracę, jednak przewyższającym je niejednokrotnie staje się kultura organizacyjna i warunki pracy.