Co czyni organizację odporną i efektywną? – case study | ProOptima

Wiele informacji o pracownikach, relacjach między nimi, poziomie zaufania i kulturze organizacyjnej można uzyskać w pierwszych chwilach, jeszcze przed oficjalnym rozpoczęciem szkolenia, gdy grupa się zbiera i toczą się swobodne rozmowy. Staje się wtedy widoczne to, czy ludzie się lubią, czy mają do siebie zaufanie i są otwarci na nowe doświadczenia; czy też są zestresowani, podejrzliwi, reagują na siebie napięciem.

Radzenie sobie ze stresem

Rozpoczynając szkolenia dla firmy X, która zdecydowała się przeszkolić w zakresie odporności psychicznej kilka zespołów, byłam już pewna, że dobrze określiliśmy potrzeby zespołów. Uczestnicy łączyli się w małe grupki, rozmawiając ze sobą o pracy i życiu osobistym; większość rozmów skupiona była na pesymistycznych przewidywaniach przyszłości, zamartwianiu się i snuciu domysłów. Słychać było nerwowość, obawy przed trudnościami, narzekanie na niesprawiedliwość, niewielkie poczucie wpływu.

Badanie poziomu Odporności Psychicznej (Mental Toughness) za pomocą kwestionariusza MTQ48 wykazało zgodnie z przypuszczeniem, że grupa reprezentuje niższy niż średnia poziom odporności, szczególnie w zakresie zarządzania emocjami, poczucia wpływu oraz pewności siebie.

Po zakończeniu wstępnych szkoleń z zakresu Odporności Psychicznej organizacja otrzymała raport z propozycjami dalszych działań, mi.in:

Dlaczego w biznesie potrzebna jest odporność psychiczna?

Odporność Psychiczna w koncepcji Mental Toughness to cecha osobowości, która w dużym stopniu determinuje, na ile skutecznie radzimy sobie z wyzwaniami, stresorami i presją, niezależnie od okoliczności (P.Clough, D.Strycharczyk). To również „osiąganie wydajności odpowiadającej swym możliwościom niezależnie od okoliczności” (P.Clough, K.Earle).

Odporność Psychiczna jest oparta na 4 filarach: KONTROLA (kontrola emocji i poczucie wpływu), PEWNOŚĆ SIEBIE (poczucie własnej wartości i asertywność), WYZWANIA (podejście do zmiany i możliwości) i ZAANGAŻOWANIE (podejście do celów i pokonywanie trudności).

Odporność Psychiczna to zdolność do stałego dostosowywania się do zmian, a nawet ich przewidywania i inicjowania (Hamel and Valikangas). Co więcej, osoby i zespoły odporne psychicznie – bo o Odporności mówimy nie tylko na poziomie indywidualnym, ale i organizacyjnym – wychodzą z każdej zmiany i wyzwania silniejsze (Vogus and Sutcliffe, 2007).

Obecnie zmiany są codziennością. Menedżer doświadcza tej zmienności ze strony pracowników, którzy odchodzą w najmniej dogodnych momentach, stawiając go w sytuacji konieczności ciągłego budowania zespołu. Strategia sprzedażowa wielu firm zakłada ciągłe zmiany w zakresie podległych menedżerowi placówek, co wymaga dużej elastyczności i jest wyzwaniem dla osób z wysokim poczuciem kontroli. Odporność Psychiczna w biznesie decyduje o tym, czy i jak szybko człowiek poszuka nowych rozwiązań, czy skupi się na zadaniach, czy też energia pójdzie w narzekanie, szukanie wymówek i obwinianie innych.

Pozytywny przykład – jak zbudować odporność w zespole

Ta grupa wyglądała całkiem inaczej, widać było radość ze spotkania i wysoki poziom energii. Firma Y od wielu lat stosuje strategię nastawioną na wzmacnianie odporności pracowników i zespołów. Odporność nie zależy tylko od indywidualnych zdolności człowieka do radzenia sobie z emocjami i stresem, w dużym stopniu zależy od kultury organizacyjnej i działań podejmowanych przez organizację.
Badania kwestionariuszem MTQ48 wykazały poziom odporności zespołu uznawany za wysoki (średnia 8, zakres stenów u poszczególnych członków zespołu 6-9). Czy taki poziom zostanie z nimi na zawsze? Tak jak z każdą umiejętnością, żeby utrzymać wysoki poziom kompetencji, warto ćwiczyć cały czas. Bywa, że pod wpływem kryzysu, trudnych przeżyć (np. mobbingu) poziom odporności u człowieka spada. W firmie Y cały czas prowadzone są działania ukierunkowane na rozwój Odporności, teraz są to głównie działania prowadzone przez menedżerów (poniżej wymieniam kilka przykładów interwencji zewnętrznych i wewnętrznych).

Jak zatem budować Odporność Psychiczną na poziomie organizacyjnym?

Odporne (i efektywne) organizacje charakteryzują się następującymi działaniami i cechami:

1. Promują zdrowie psychiczne i emocjonalny rozwój pracowników

W przypadku firmy Y były to takie działania jak:

  • regularne szkolenia w zakresie rozwoju inteligencji emocjonalnej i zarządzania emocjami, w szczególności takimi jak złość i gniew
  • budowanie pozytywnych emocji poprzez docenianie siebie i innych, pozytywną motywację, budowanie zaufania i naukę empatycznej komunikacji
  • wsparcie pracowników w losowych sytuacjach – wsparcie psychologiczne, elastyczne dostosowanie czasu i wymiaru pracy, wsparcie finansowe
  • zachęcanie pracowników do szukania pomocy i mówienia o swoich problemach
  • monitorowanie poziomu odporności psychicznej na poziomie indywidualnym i organizacyjnym – badanie kwestionariuszem MTQ48 można i warto wykonywać co jakiś czas, aby sprawdzić skuteczność prowadzonych działań

2. Organizacje odporne są elastyczne – nastawione na wypróbowanie nowych rozwiązań 

  • w firmie Y dużą wagę przywiązuje się do konstruktywnego podejścia do popełnianych błędów. W teorii wiemy i często powtarzamy, że każdy ma prawo popełniać błędy i z błędu dużo się można nauczyć. W praktyce biznesowej nadal często błąd traktowany jest jako „porażka”, następuje „poszukiwanie winnego”, na skutek czego pracownicy błędy ukrywają lub po prostu nie podejmują się działań obarczonych ryzykiem
  • rozwijanie filaru Odporności Psychicznej jakim jest podejście do Wyzwań – budowanie bezpiecznego środowiska (safe learning environment) polega m.in. na szkoleniu menedżerów i pracowników w zakresie stosowania konstruktywnego i pozytywnego feedbacku z uwzględnieniem strategii mattering (każdy jest równie ważny), wspieraniu inicjatyw oraz korzystania z każdego doświadczenia

3. Rozwijają kulturę zaufania, zrozumienia i szacunku

  • zaufanie to podstawa otwartej komunikacji – a zaufania nie da się nakazać, trzeba je zbudować poprzez bycie autentycznym, lojalność i wspieranie współpracy zamiast rywalizacji. Bez zaufania pracownicy świadomie ograniczają swoje zaangażowanie
  • firma Y zdecydowała się na przeprowadzenie m.in. szkoleń z zakresu komunikacji opartej na typach osobowości, co pozwoliło pracownikom lepiej zrozumieć swoją różnorodność, siły i słabości oraz dostosować komunikację
  • wprowadzono też kulturę doceniania na co dzień – po tym, jak na szkoleniu z budowania Odporności Psychicznej uczestnicy doświadczyli siły i energii płynącej z powiedzenia sobie nawzajem, za co się doceniają, postanowili robić to świadomie i dać sobie na to przestrzeń

Przed wcześniej wspomnianą firmą X stoi spore wyzwanie, jednak istniejące przykłady dobrych praktyk pozwalają przyjąć, że zmiana jest możliwa – o ile zmienić będą chcieli się również zarządzający…

 

Bibliografia:
Clough, P., Strycharczyk, D. (2017), Odporność psychiczna. Strategie i narzędzia rozwoju
Hamel, G., & Valikangas, L. (2003) The quest for Resilience . Harvard Business Review
Vogus, T. J., & Sutcliffe, K. (2007). Organizational resilience: towards a theory and research agenda

Powrót do kategorii:

Przeczytaj więcej na ten temat:

Jaki klimat sprzyja tworczosci w organizacji? kreatywność szkolenie ProOptima rekruter rekrutacja

Kompetencje osobiste

Jaki klimat sprzyja twórczości w organizacji?

Kreatywny pracownik poszukiwany… Takie oczekiwania ma praktycznie każdy rekruter i…

Jak być wirtuozem zarządzania czasem? Efektywność osobista zarządzanie czasem produktywność kontrola szkolenie ProOptima

Kompetencje osobiste

Jak być wirtuozem zarządzania czasem?

Problemy z czasem w jakimś stopniu dotyczą każdego. Kto nie…

Czy zajęcia z savoir-vivre'u i dobrych manier mają sens? Efektywność osobista autoprezentacja savoir vivre w biznesie szkolenia ProOptima

Kompetencje osobiste

Czy zajęcia z savoir-vivre’u i dobrych manier mają sens?

Jadąc w sobotni poranek na zajęcia z młodzieżą zobaczyłam ogromny…

Zarzadzanie czasem - dlaczego szkolenia nie dzialaja? efektywnosc osobista szkolenia ProOptima

Kompetencje osobiste

Zarządzanie czasem – dlaczego szkolenia nie działają? – cz. 2

„Lepiej zarządzając czasem możemy tylko zyskać” – to dość popularne…

Zarządzanie czasem - dlaczego szkolenia nie działają? – cz. 1 Efektywność osobista zarządzanie czasem szkolenie ProOptima

Kompetencje osobiste

Zarządzanie czasem – dlaczego szkolenia nie działają? – cz. 1

Chcesz być bardziej efektywnym, skutecznym, produktywnym, dostępnym, uchwytnym? Chcesz bardziej…

Co czyni organizację odporną i efektywną? – case study radzenie sobie ze stresem odporność psychiczna szkolenie ProOptima

Kompetencje osobiste

Co czyni organizację odporną i efektywną? – case study

Wiele informacji o pracownikach, relacjach między nimi, poziomie zaufania i…